Maria Skłodowska-Curie, czyli kobieta, która jako pierwsza zdobyła Nagrodę Nobla, tytuł profesorski na paryskiej Sorbonie, prawo jazdy na samochody ciężarowe oraz pierwsza i jedyna po dziś dzień osoba, która wspomnianą wcześniej Nagrodę Nobla otrzymała za zasługi w dwóch różnych dziedzinach.
Kobieta naukowiec.
Maria, urodzona w 1867 roku w Warszawie, będącej wówczas częścią Imperium Rosyjskiego, od najmłodszych lat wykazywała się niebywale dobrą pamięcią. Świat mógł jednak nigdy nie poznać jej geniuszu, gdyż swoją oficjalną edukację musiała zakończyć już na poziomie gimnazjum żeńskiego jedynie z uwagi na swoją płeć. Nie powstrzymało to jej jednak w kształceniu się; wraz z siostrami wstąpiły do tzw. Uniwersytetu Latającego spełniającego rolę tajnej formy nauczania poza kontrolą władzy. Następnie rozpoczęła prace jako guwernantka tak, by utrzymać siostrę Bronię studiującą w Paryżu. Zawarły one umowę w myśl której wpierw starsza z nich otrzyma wykształcenie, a następnie pomoże ona drugiej. W tym czasie Maria sama uzupełniała wiedzę z dziedziny fizyki i chemii. W 1891 r. w końcu rozpoczęła studiowanie matematyki oraz fizyki na Paryskiej Sorbonie. Około 6 lat po otrzymaniu licencjatu rozpoczęła wraz z mężem pierwsze badania doktoranckie nad ledwo co odkrytymi przez Becquerela promieniami uranu. W tym celu używali bardzo czułego elektrometru skonstruowanego przez Pierre’a Curie i jego brata. Małżeństwo odkryło, iż owe promieniowanie jest emitowane nie tylko przez uran, a na późniejszych etapach badań udowodnili istnienie aż 2 nowych promieniujących pierwiastków chemicznych – Radu i Polonu. W 1904 r. za całokształt badań nad tym zjawiskiem Maria, Pierre oraz Becquerel otrzymali Nagrodę Nobla z Fizyki, choć pierwotnie Polka nie została nawet w niej uwzględniona. Po nagłej śmierci męża Skłodowskiej przekazano katedrę fizyki na Sorbonie. W późniejszych latach oddała się w pełni pracy, stworzyła nowatorską szkołę, kontynuowała badania chemiczne, które skutkowały samodzielnym Noblem w tej dziedzinie. Naukowczyni założyła także Instytut Radowy i służyła podczas I Wojny Światowej używając w tym celu aparatów rentgenowskich. Zmarła 4 lipca 1934 r. na skutek choroby popromiennej.
Kobieta patriotka.
Pomimo decyzji opuszczenia kraju Maria wciąż żywiła w stosunku do ojca ogromne przywiązanie i uczucie. Nie wspominała o tym jednak głośno, choć da się to dostrzec w listach do niego i czynach. O swoim tacie pisała w następujący sposób: „W sobotnie wieczory mówił nam z pamięci albo też odczytywał arcydzieła poezji i prozy polskiej. Te wieczory sprawiały nam wielką przyjemność i rozwijały nasze uczucie patriotyczne”. Możemy zauważyć w listach Marii również spore zainteresowanie losami politycznymi kraju. Pisała także, iż jej największym marzeniem jest wyzwolenie ojczyzny. Naukowczyni wspierała rozwój nauki i medycyny w ojczyźnie; utworzyła ona bowiem odział radiologii, patronowała powstaniu pracowni radiologicznej, starała się o dofinansowania dla szeroko pojętej polskiej nauki i założyła dobrze znany Instytut Radowy. Ponadto aktywnie wspierała odradzający się polski rząd i wchodziła w skład Komitetu Wolnej Polski. Swoje oddanie ojczyźnie wyraziła również poprzez zachowanie polskiego nazwiska, co nie było wcale popularnym zachowaniem, oraz nazwanie odkrytego pierwiastka właśnie na cześć Polski.
Opracowała: Antonina Bryja – Zespół Szkół Technicznych w Ostrowie Wielkopolskim
