Aleksandra Piłsudska, z domu Szczerbińska, była jedną z tych kobiet, które nie tylko wspierały swoich partnerów w walce o niepodległość, same aktywnie w niej uczestniczyły. Urodziła się w 1882 roku w Suwałkach, w rodzinie o tradycjach inteligenckich. Od młodości przejawiała silne poczucie sprawiedliwości i niezależność, które zaprowadziły ją na drogę działalności politycznej i konspiracyjnej.
Już jako młoda kobieta związała się z Polską Partią Socjalistyczną (PPS), gdzie zajmowała się kolportażem nielegalnych wydawnictw i organizacją spotkań patriotycznych. Działała również w Organizacji Bojowej PPS – jednej z najbardziej ryzykownych struktur niepodległościowych, której członkowie brali udział w akcjach zbrojnych przeciwko carskim władzom. Aleksandra wykazywała się ogromną odwagą i determinacją – brała udział w przygotowaniach do słynnej akcji pod Bezdanami w 1908 roku, której dowódcą był Józef Piłsudski.
To właśnie wtedy nawiązała bliższą znajomość z przyszłym Marszałkiem. Ich relacja, początkowo konspiracyjna, z czasem przerodziła się w głębokie uczucie. Choć przez wiele lat nie mogli oficjalnie zalegalizować związku – Piłsudski był wciąż mężem Marii z Koplewskich – Aleksandra towarzyszyła mu wiernie, wspierając go w działalności politycznej i wojskowej. Wspólnie przeżyli trudne lata walki o niepodległość, internowanie w Magdeburgu, a potem narodziny wolnej Polski.
Po śmierci Marii w 1921 roku, Aleksandra i Józef zawarli ślub kościelny w 1921 roku, stając się oficjalnie małżeństwem. Aleksandra pełniła rolę Pierwszej Damy II Rzeczypospolitej, choć nigdy nie szukała rozgłosu. Angażowała się w działalność społeczną – wspierała organizacje kobiece, opiekowała się weteranami i dziećmi legionistów. Była osobą skromną, ale niezwykle aktywną, wierną swoim ideałom i mężowi.
Po śmierci Piłsudskiego w 1935 roku, jej życie uległo zmianie – w czasie II wojny światowej musiała uciekać z kraju. Przebywała na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie pozostała do końca życia. Zmarła w 1963 roku w Londynie, z dala od ojczyzny, której wolności poświęciła młodość i serce.
Aleksandra Piłsudska była nie tylko żoną wielkiego przywódcy, lecz także samodzielną bojowniczką o wolność, patriotką i kobietą niezłomnego charakteru. Jej życie stanowi dowód na to, że w walce o niepodległość Polski równie ważną rolę odgrywały kobiety – odważne, lojalne i pełne poświęcenia.
Opracował: Serafin Brucheiser – Zespół Szkół Technicznych w Ostrowie Wielkopolskim
